OBM – “Sinterklaas in plaats van politieagent”

Ze zeggen wel eens dat gedragsverandering het moeilijkste is dat er is. Ook op de werkvloer binnen ons sociaal werkleerbedrijf kan dat lastig zijn. Dat vraagt om een goed doordachte, wetenschappelijke en bewezen methode: Organizational Behaviour Management (OBM). Johannes Brinksma is niet alleen bedrijfsmanager van Empatec Maakwerk, maar ook trainer en beoefenaar van deze OBM-methodiek. “Wanneer je werk hebt waarin je plezier hebt en voldoening ervaart, creëer je werkgeluk. OBM kan daarbij helpen.”

Positief gedrag belonen

OBM richt zich op gedragsverandering binnen een organisatie, zodat prestaties verbeterd kunnen worden en werkplezier verhoogd kan worden. De methode richt zich op het stimuleren van gewenst gedrag door positief gedrag te belonen. Johannes: “Mensen vertonen bepaald gedrag voor een reden. Als je weet waarom iemand dat doet, dan kun je er iets tegenover zetten waardoor gedrag nog aantrekkelijker wordt.”

OBM vraagt wel om een andere manier van denken. “We zijn vaak geneigd om te focussen op wat niet goed gaat,” zegt Johannes. “Maar bij OBM draait het juist om het benadrukken van wat wel goed gaat. In plaats van iemand aan te spreken op fouten, geef je een compliment voor wat goed is gedaan. Dat zorgt voor een positieve sfeer en motiveert mensen om hun goede gedrag te herhalen.”

Meetbaar en realistisch

Op de werkvloer van Empatec is OBM een belangrijk instrument om medewerkers te helpen ontwikkelen in alle facetten van het werkleven. Heldere doelen stellen samen met de medewerker, is daarvoor het startpunt. Johannes: “Het is belangrijk om vooraf de doelen zo concreet mogelijk te maken, het liefste meetbaar. Tegelijkertijd wil je vooraf ook in kaart brengen waartoe iemand in staat is, zodat je samen realistische doelen kunt stellen.”

Dat begint bijvoorbeeld al bij iets simpels als op tijd komen. Johannes noemt het voorbeeld van een medewerker, waarmee de realistische afspraak werd gemaakt om 8:00 uur in de ochtend aanwezig te zijn op het werk. “Toch kwam de medewerker regelmatig te laat. We zijn met hem in gesprek te gaan om te bekijken hoe vaak hij wél op tijd kwam. Daarvoor hebben we hem gecomplimenteerd, en tegelijkertijd ook gevraagd hoe we ervoor konden zorgen dat hij niet 15, maar 20 keer op tijd zou komen de volgende maand. Deze benadering zorgde ervoor dat hij vaker op tijd op zijn werk verscheen.”

Het goede voorbeeld geven

OBM is niet alleen een methodiek waarbij het individu wordt bekeken. Groepsgedrag is ook een essentieel onderdeel in positieve gedragsbeïnvloeding, ziet Johannes. “Er waren meer medewerkers die structureel te laat kwamen. De leidinggevende had er wel wat van gezegd, maar dit resulteerde vaak in frustratie en stress. Het benadrukken van het positieve gedrag dat medewerkers die wel op tijd kwamen vertoonden, leverde een kans op.”

Zo stonden Johannes en de leidinggevende van de groep op een ochtend een kwartier voor aanvangstijd bij de deur iedereen te complimenteren op het op tijd komen. “Iedereen kreeg een vriendelijke ‘goedemorgen’, terwijl we turfden hoeveel medewerkers op tijd kwamen. Klokslag starttijd gingen we weg. De medewerkers die te laat kwamen hoorden in de groep dat zij de complimenten-boot gemist hadden. In de dagen erna zagen we dat meer medewerkers op tijd kwamen.”

Meegroeien met progressie

Positieve gedragsverandering resulteert uiteindelijk in persoonlijke groei. De toepassing van de OBM-methodiek om daarin te kunnen blijven ondersteunen groeit erin mee, ziet Johannes. “Complimenten verliezen aandacht en kracht met de tijd. Wat vandaag een compliment waard is, kan later als vanzelfsprekend voelen. Daarom is het belangrijk voor een leidinggevende om te blijven observeren, maar ook om zich goed te verplaatsen in de medewerker. Blijf ontdekken wat de drijfveer is van iemand om te ontwikkelen, wat het voordeel voor diegene is.”

Johannes ziet zichzelf door het dagelijks toepassen van de methode ook ontwikkelen. “Wat het met mij doet? Het beloont mij. Als iemand zichtbaar werkgeluk ervaart hierdoor, dan krijg ik dat zelf ook. Dat is voor mij juist weer een compliment. Het werkt beide kanten op als je jezelf opstelt als Sinterklaas in plaats van politieagent,” besluit Johannes.